Opinia Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 16 listopada 2011 r.
w przedmiocie projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej.

Krajowa Rada Sądownictwa po zapoznaniu się z projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw związanych z realizacją ustawy budżetowej zwanej dalej „ustawą okołobudżetową" negatywnie opiniuje zmiany zaproponowane w artykułach 9, 14, 15 i 16.
Przede wszystkim Rada zauważa, że projekt pozbawia Ministra Sprawiedliwości, Prezesa Trybunału Konstytucyjnego, I Prezesa Sądu Najwyższego i Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego dotychczasowych uprawnień w zakresie wykonywania budżetu sądów i przekazuje te kompetencje Ministrowi Finansów. Niewątpliwie zmiana ta godzi w autonomię budżetową wymiaru sprawiedliwości (i tak dosyć ograniczoną) i w konsekwencji w odrębność i niezależność władzy sądowniczej. Trybunał Konstytucyjny wielokrotnie zwracał uwagę na zakres tej autonomii budżetowej podkreślając, że kompetencje budżetowe sądów i trybunałów, chociaż nie odnoszą się bezpośrednio do sprawowania wymiaru sprawiedliwości, mają znaczenie z punktu widzenia zachowania równowagi władz mającej na celu ich harmonijne współdziałanie (np. w sprawie Kp 2/05).

Stowarzyszenie Sędziów Polskich IUSTITIA, realizując statutowe cele umacniania niezależności sądów i niezawisłości sędziów, uznając iż zagwarantowanie odrębności i niezależności władzy sądowniczej  służyć ma nie jej samej,  lecz realizacji konstytucyjnego prawa do sądu opartego na treści art. 45 Konstytucji,  popiera wniosek Krajowej Rady Sądownictwa, stanowiący przedmiot postępowania w sprawie o sygn. K. 45/07, zawisłej przed Trybunałem Konstytucyjnym oraz argumentację zawartą w uzasadnieniu tego wniosku.

            Wynagrodzenia sędziowskie są wyjątkową kategorią regulacji płacowych. Źródłem prawa pracy są tu zarówno postanowienia art. 178 ust. 2 Konstytucji RP, jak i art. 91 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. Nr 83, poz. 761 ze zm.; powoływanej dalej jako p.u.s.p.), ustaw budżetowych oraz rozporządzenia Prezydenta RP z dnia 6 maja 2003 r. w sprawie stawek podstawowych wynagrodzenia zasadniczego sędziów sądów powszechnych, asesorów i aplikantów sądowych oraz stawek dodatku funkcyjnego sędziów (Dz.U. Nr 83, poz. 761 ze zm.). Świadczy to dobitnie, że kwestia ta jest wpisana w konstrukcję ustrojowej pozycji sędziów i musi być ujmowana jako służąca dobru wymiaru sprawiedliwości w procesie wykonywania funkcji orzeczniczej - fundamentalnej dla każdego demokratycznego państwa prawnego. Ewentualna kontrola konstytucyjności tych przepisów powinna dotyczyć nie pojedynczej normy, ale ich zespołu. Gwarancje sędziowskiego statusu wyrażają się bowiem nie w jednym przepisie czy normie, lecz w ich kompleksie, tworzącym normatywny reżim przesądzający o statusie sędziego (zob. wyrok TK z 24 października 2007 r., SK 7/06, OTK nr 9A/2007, poz. 108). Należy więc rozważać nie tylko treść pojedynczych norm, ale także ocenić, czy zespół przepisów nie prowadzi do niekonstytucyjnego skutku - w tym wypadku do zagrożenia niezawisłości sędziowskiej i w konsekwencji do naruszenia konstytucyjnego prawa do sądu.

Przedstawiony do zaopiniowania projekt ustawy - Prawo o ustroju sądów powszechnych oraz niektórych innych ustaw z dnia 20 listopada 2008 r., jest już czwartym tegorocznym projektem zmian zasad wynagradzania sędziów. Poprzednie projekty Ministerstwa Sprawiedliwości, to jest projekt z dnia 6 lutego 2008 r., przewidujący podwyżkę kwoty bazowej o 25% oraz z dnia 1 września 2008 r., przewidujący podwyżkę dla każdego sędziego o kwotę 1039,50 zł brutto, (ograniczoną następnie do kwoty 1000 zł w projekcie z dnia 2 października 2008 r.) oraz projekt z dnia 30 października 2008 r., nie otrzymały nawet akceptacji Rady Ministrów.